Startup Công Nghệ Sinh Học

Đáng chú ý, nhiều công nghệ mới như Blockchain, AI, bảo mật, Metaverse, Việt Nam có lợi thế và đứng cùng điểm xuất phát với các nước trên thế giới. Điều này cũng được nhấn mạnh trong một báo cáo về hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ của Việt Nam do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) phát hành mới đây, trong đó nhận định: kỳ lân khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tiếp theo của châu Á và Thái Bình Dương có thể đến từ Việt Nam.

XU HƯỚNG CÔNG NGHỆ MỚI VÀ NHỮNG KHOẢN ĐẦU TƯ TRĂM TRIỆU ĐÔ

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho biết Việt Nam hiện đã có khoảng 3.800 startups, và 11 startups được định giá trên 100 triệu USD. Hiện có hơn 200 quỹ đầu tư đang hoạt động ở Việt Nam và hơn 100 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, cơ sở ươm tạo… Hệ sinh thái của Việt Nam đã có sự bứt phá, đứng thứ ba trong khu vực ASEAN (sau Singapore và Indonesia). Đến thời điểm hiện tại Việt Nam đã có 4 kỳ lân (định giá trên 1 tỷ USD) gồm: VNG, VNPay, Momo và Sky Mavis.

Trong số các xu hướng công nghệ mới như kể trên, Việt Nam có lợi thế và đứng cùng điểm xuất phát với các nước trên thế giới ở nhiều công nghệ mới như Blockchain, AI, Metaverse, Healthtech, Fintech, hay Edtech… Điều này thể hiện ở con số nguồn vốn và số thương vụ đầu tư vào startup Việt khi số vốn rót startup Việt Nam năm 2021 chiếm 13% tổng đầu tư vào khu vực Đông Nam Á, tăng so với mức 8% của năm 2020, đứng thứ 3 về cả tổng giá trị và số thương vụ đầu tư vào startup trong khu vực, sau Indonesia và Singapore (theo báo cáo Đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ Việt Nam do Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) thuộc Bộ Kế hoạch Đầu tư và Quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures vừa công bố tháng 4/2022).

Trong đó, thanh toán và thương mại điện tử vẫn là hai ngành đứng đầu trong việc thu hút vốn đầu tư, điển hình là việc nền tảng thương mại điện tử Việt Nam Tiki (sàn thương mại điện tử đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng Robot tự động vào quy trình kho vận, hỗ trợ vận chuyển hàng hóa) đã huy động thành công 258 triệu USD trong vòng gọi vốn do AIA dẫn đầu (cuối năm 2021).

Ngành trò chơi trực tuyến (gaming) đã vươn lên vị trí thứ ba trong số các ngành được đầu tư nhiều nhất nhờ vào sự thành công trên toàn cầu của Sky Mavis cùng sản phẩm Axie Infinity (khi trong năm 2021 công ty này đã gọi vốn hàng trăm triệu USD và trở thành kỳ lân trong lĩnh vực công nghệ Blockchain của Việt Nam).

Báo cáo của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và Quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures, cũng cho biết đại dịch Covid-19 tạo nên sự bùng nổ về lượng giao dịch ở một số ngành mới, từ đó dẫn đến mức tăng trưởng vượt bậc về số tiền đầu tư trong những lĩnh vực này. Ba ngành nổi bật nhất bao gồm y tế, giáo dục, và chuyển đổi số trong doanh nghiệp với mức tăng trưởng trong năm 2021 lần lượt là 1.016%, 526%, và 205%.

Tổng số giao dịch của các thương vụ trên 10 triệu USD vượt mức 1 tỷ USD, tăng 255% so với năm trước. Trong khi nguồn vốn chảy vào vòng seed tăng lên mức cao kỷ lục cả về số lượng và giá trị thương vụ, thì nguồn vốn chảy vào các vòng sau series A đã trở về mức trước Covid-19. Năm 2021 chứng kiến sự xuất hiện của 5 giao dịch trị giá trên 100 triệu USD trong các lĩnh vực thanh toán, thương mại điện tử và gaming.

Nhiều tổ chức trong nước và quốc tế đánh giá, đổi mới sáng tạo tại Việt Nam sẽ có một tương lai đầy hứa hẹn khi hiện có hàng chục công ty với định giá vài trăm triệu USD đang phát triển mạnh mẽ và sẽ sớm trở thành những kỳ lân mới trong những năm tiếp theo.

Trong một báo cáo danh sách các doanh nghiệp startup sáng tạo, tăng trưởng nhanh và có tham vọng thành kỳ lân cách đây chưa lâu, Ngân hàng HSBC nhận định Việt Nam nổi lên như một trung tâm khởi nghiệp, gần theo kịp các quốc gia như Indonesia và Singapore. Với dân số trẻ, năng động và có trí thức, độ phủ mạng Internet và tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao, cùng sự ủng hộ của Chính phủ, Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vững vị thế là điểm đến hấp dẫn với cả nhà đầu tư lẫn công ty công nghệ, biến đất nước này trở thành cái nôi phát triển của những kỳ lân tiềm năng.

Ông Tình Nguyễn, đồng sáng lập LadiPage, cho rằng Việt Nam hiện có hơn 300 công ty khởi nghiệp sáng tạo, điều này đang giúp Việt Nam thuộc top 3 hệ sinh thái khởi nghiệp năng động sáng tạo nhất khu vực châu Á. Ngoài ra Việt Nam cũng đang tập trung vào 3 nhóm ngành khởi nghiệp có mức tăng trưởng cao: chăm sóc sức khỏe; công nghệ tài chính; công nghệ bán lẻ; 4 trụ cột khởi nghiệp: kinh doanh; con người; xã hội; công nghệ khác.

Theo đánh giá từ các chuyên gia, công nghệ sáng tạo sẽ tạo ra tăng trưởng phi thường cho các mô hình kinh doanh, tăng trưởng kinh tế nếu bám đúng trọng tâm 3 xu hướng: chuyển đổi số (với công nghệ điện toán đám mây (cloud), trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ 5G, Internet vạn vật (IoT)…); công nghệ hóa tự động trong sản xuất, công nghệ bồi đắp vật liệu (in 3D), dữ liệu lớn (Big Data)…); khoa học trong sức khỏe và cuộc sống (ngành công nghệ sinh học (Biotechnology), dịch vụ y tế (Healthcare); chế phẩm (vaccine)…

Cụ thể, các công nghệ kết nối kỹ thuật số, được hỗ trợ bởi 5G và Internet vạn vật (IoT), có tiềm năng thúc đẩy các hoạt động kinh tế. Công ty tư vấn McKinsey nhận định việc triển khai các kết nối nhanh hơn trên nền tảng di động, trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, sản xuất hay bán lẻ có thể giúp GDP toàn cầu tăng thêm từ 1.200 tỷ USD đến 2.000 tỷ USD. Và khả năng kết nối và truyền tải tốt hơn sẽ thúc đẩy những thay đổi lớn trong lĩnh vực từ kinh doanh đến sản xuất (thông qua điều khiển không dây các công cụ điện tử, máy móc và robot).

Cũng theo McKinsey, khoảng một nửa tổng số công việc hiện có có thể được tự động hóa trong vài thập niên tới, khi quá trình tự động hóa cấp độ cao, kết hợp công nghệ thực tế ảo, trở nên phổ biến hơn. Đến năm 2025, hơn 50 tỷ thiết bị sẽ được kết nối với Internet vạn vật công nghiệp (IoT). Robot, các thiết bị tự động hóa, in 3D… sẽ tạo ra khoảng 79,4 zettabyte (79,4 tỷ terabyte) dữ liệu mỗi năm.

Trong một thế giới 4.0, toàn cầu hóa chuyển đổi số và tất cả mọi thứ đề được dữ liệu hóa, cho đến những công nghệ hoàn toàn mới như Blockchain, Metaverse, Web 3.0… thì cơ hội không dành riêng cho một quốc gia nào. Theo các chuyên gia, những công nghệ rất mới sẽ là lợi thế của người trẻ năng động và yêu thích công nghệ như Việt Nam. Ngoài tính “thời thượng” của công nghệ người trẻ Việt dễ bắt nhịp mà bản thân những doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cũng sẽ nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ Nhà nước như: hỗ trợ 100% về giá trị hợp đồng tư vấn về thủ tục xác lập, chuyển giao, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ…

Với những lợi thế và tiềm năng trên, doanh nghiệp khởi nghiệp, người trẻ khởi nghiệp Việt sẽ có nhiều cơ hội để có thể hiện thực hóa khát vọng “biến đất nước này trở thành cái nôi phát triển của những kỳ lân tiềm năng”, như đánh giá của các tổ chức trong nước và nước ngoài.

Du lịch của Việt Nam đang dần lấy lại động lực sau gần 2 năm bị đình trệ do COVID-19. Không giống như các nước láng giềng, lượng khách du lịch quay trở lại trước đại dịch diễn ra chậm do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả tỷ lệ du lịch nội địa. Khi những nỗ lực khởi động lại ngành du lịch được tăng cường, các công ty khởi nghiệp công nghệ du lịch đang tận dụng cơ hội để tham gia vào cuộc cách mạng du lịch toàn cầu.

Khởi nghiệp ở Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ nhưng chủ yếu tập trung vào thương mại điện tử (TMĐT), công nghệ tài chính và công nghệ y tế. Gần đây, khởi nghiệp Việt Nam bắt đầu phát triển thế mạnh trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (blockchain), logistics và công nghệ du lịch (traveltech).

Việt Nam đang đang nổi lên như một trung tâm công nghệ ở Đông Nam Á, mang đến một môi trường lý tưởng cho các công ty công nghệ muốn thiết lập sự hiện diện trong khu vực với chi phí thấp hơn, lao động và chi phí vận hành phải chăng, các ưu đãi của chính phủ và lực lượng lao động lành nghề.

Khi các ứng dụng và công nghệ du lịch phát triển sẽ mang lại cơ hội cho ngành du lịch vươn lên và lấy lại 60% lượng du khách quốc tế đã hỗ trợ ngành du lịch trước cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu.

Dưới đây là top 5 công ty khởi nghiệp (startup) và công ty du lịch tại Việt Nam:

Go2Joy là một startup tập trung vào du lịch nội địa, cung cấp nền tảng đặt phòng khách sạn tại Việt Nam. Điểm bán hàng độc đáo của startup này là tập trung vào các mối quan hệ của người trưởng thành và việc nghỉ ngơi tại khách sạn có thể giúp mang lại niềm vui bên nhau. Startup cung cấp phòng theo giờ, qua đêm và với mức giá hàng ngày để đáp ứng nhu cầu của những người muốn dành thời gian chất lượng cho người thân yêu.

Thành công của Go2Joy là đã gọi vốn tới 7,2 triệu USD cho series A, với vòng mới nhất vào tháng 4/2023 đã thu về cho Go2Joy hơn 1,1 triệu USD. Với kế hoạch mở rộng dịch vụ của mình sang các quốc gia Đông Nam Á khác, Go2Joy đặt mục tiêu trở thành công ty tìm tổ ấm được yêu thích trong khu vực.

Nền tảng cho thuê chuyến bay và kỳ nghỉ của Việt Nam này cung cấp nhiều loại chỗ ở khác nhau, từ căn hộ đến biệt thự và khách sạn. Mặc dù thiên về phân khúc sang trọng hơn trên thị trường, nhưng nền tảng này cũng cung cấp một số tùy chọn phù hợp với túi tiền và cho phép người dùng tìm chuyến bay dễ dàng.

Được thành lập vào năm 2016 tại Việt Nam bởi Steven Nguyễn, startup Luxstay đã chuyển trụ sở chính sang Singapore. Startup đã huy động được 10,5 triệu USD từ vòng hạt giống và vòng series A thông qua các nhà đầu tư như BonAngels Venture Partners, CyberAgent Capital và Genesia Ventures.

Vntrip là công ty du lịch trực tuyến cung cấp dịch vụ đặt phòng khách sạn, chuyến bay và các gói tour du lịch tại Việt Nam. Ứng dụng của Vntrip sử dụng công nghệ thông minh để giúp người dùng chủ yếu là doanh nghiệp lên kế hoạch và đặt kỳ nghỉ và đã phục vụ hơn 3 triệu khách du lịch kể từ khi thành lập vào năm 2014.

Số tiền gọi vốn cho Vntrip được tiết lộ là 13 triệu USD chỉ là phần nổi của tảng băng chìm vì công ty đã có 4 vòng tài trợ khác không được tiết lộ kể từ năm 2017. Với sự hậu thuẫn của cựu Giám đốc công nghệ (CTO) của Alibaba, John Wu, công ty có kế hoạch mở rộng các dịch vụ B2B của mình và trở thành một trong những điểm dừng chân cho các chuyến du lịch của công ty trong khu vực.

Travala, một nền tảng đặt phòng du lịch dựa trên blockchain, cho phép người dùng đặt khách sạn và chuyến bay bằng cách sử dụng tiền điện tử. Nền tảng khuyến khích người dùng tham gia Chương trình thông minh AVA để được giảm giá, quyền biểu quyết và quyền truy cập vào NFT đặc biệt. Sử dụng hợp đồng thông minh và công nghệ chuỗi khối, startup tập trung vào tiền điện tử dễ dàng kết nối các nhà cung cấp dịch vụ du lịch và người tiêu dùng.

Công ty đã huy động được hơn 2,6 triệu USD tài trợ kể từ khi thành lập vào năm 2017 và có kế hoạch mở rộng dịch vụ sang các nước Đông Nam Á khác.

VLeisure có trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh là công ty phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS) cung cấp nền tảng B2B để đặt vé máy bay, khách sạn và các gói du lịch tại Việt Nam. Nền tảng của VLeisure kết nối các đại lý và hơn 650.000 khách sạn trên toàn thế giới, cho phép tìm kiếm chuyến bay bao gồm giá vé tổng hợp và cung cấp các gói bảo hiểm du lịch.

Kể từ khi ra đời vào năm 2011, VLeisure đã huy động được nguồn đầu tư không được tiết lộ với Nextrans, VIC Partners và BonAngels Venture Partners. Vào tháng 4/2023, VLeisure được startup NusaTrip của Indonesia mua lại với số tiền 160.000 USD như một phần trong kế hoạch mở rộng của công ty có trụ sở tại Jakarta.

Danh sách trên cho thấy đôi nét về khởi nghiệp công nghệ du lịch ở Việt Nam đang phát triển mạnh khi Việt Nam nỗ lực quay trở lại với mức du khách như trước đại dịch. Các công ty công nghệ du lịch đang khai thác cuộc cách mạng số để tăng lượng du khách và du lịch nội địa, đồng thời cung cấp các dịch vụ trong ngành để giúp ngành du lịch hoạt động trơn tru hơn.

Khi năm mới bắt đầu, các startup đưa ra các cách quảng bá du lịch bằng cách sử dụng các chuyến tham quan ảo và bán hàng qua phát trực tiếp sẽ nâng cao hơn nữa khả năng của Việt Nam trong việc quảng bá là một điểm đến sạch, an toàn, giá cả phải chăng và thú vị để viếng thăm.

Với chi phí lao động và vận hành phải chăng, các ưu đãi của chính phủ và lực lượng lao động lành nghề, Việt Nam mang đến môi trường lý tưởng cho các công ty công nghệ muốn thiết lập sự hiện diện ở châu Á với chi phí thấp hơn. Khi công nghệ du lịch tiếp tục phát triển trên toàn cầu, quốc gia Đông Nam Á này đã sẵn sàng tham gia xu hướng và kỳ vọng sẽ nổi lên như một trong những quốc gia lớn trong lĩnh vực này./.